Jak to z nami jest
Często lubimy bić się w nie swoje piersi. Często lubimy ubolewać nad sprawami, które działy się dawno temu, daleko stąd i bez naszego udziału.
To okręty Europejczyków dobijały do brzegów nowego lądu, zwanego Ameryką. To Europejczycy podbili miejscową ludność i zawładnęli całym kontynentem. Z faktami się nie polemizuje. Można je opisywać, interpretować i oceniać, jakim (i czyim!) kosztem się to wszystko odbyło. Nie można ich natomiast odwrócić. Ubolewanie, że źli biali napadli na dobrych Indian, nie ma już dziś sensu.
My tymczasem często mamy skłonność ulegania emocjom i przenoszenia napięć sprzed wieków w czasy współczesne. Pamięć o historii jest oczywiście ważna, ale pamiętliwość to kula u nogi. Ani nie jesteśmy świadkami przebrzmiałych już wydarzeń, ani nie stawiamy czoła dzisiejszym wyzwaniom. Tkwimy gdzieś poza czasem i poza przestrzenią, w ułudzie.
Wiele indiańskich tradycji, zwyczajów i języków nie dotrwałoby do naszych czasów, gdyby nie biali, potomkowie Europejczyków! W tubylczych kulturach dostrzegli oni wartości, które mogli ocalić. Tak zrobił Ray Fadden uchodzący za "ojca duchowego odrodzenia Mohawków" w XX wieku. Tak zrobiły dzieci Czirokezów i Szkotów czy Irlandczyków, dzięki którym ci tubylcy szybko nauczyli się dróg przetrwania.
Zamiast ubolewać nad upadkiem nierealnego świata beztroskich Indian, zastanówmy się, co dla przetrwania tubylczych kultur robimy dzisiaj my sami, polscy miłośnicy Indian A.D. 2005.
OkładkaPekocki myśliwy, Muzeum Pekotów Mashantucket, Mashantucket, Connecticut, fot. Andrzej J.R. Wala
Opracowanie graficzne okładki i galerii: Mariusz Sołtysiak
Podziękowania: John Kahionhes Fadden, Ewa Stańska
W tym numerze
Ray Fadden - biografię niezwykłego człowieka, ojca duchowego odrodzenia Mohawków przypomina Bruce E. Johansen
Naród Czirokezów: zwierciadło republiki czy nieudany eksperyment? - Mary Young omawia sukcesy i porażki Indian "cywilizowanych"
PEKOCI - kontrowersyjne dziś plemię:
Burzyciele czy budowniczowie? - zastanawia się Elżbieta Wilczyńska
Najbogatsi Indianie Ameryki - przekonuje Trace A. DeMeyer
Wirtualną wizytę w Muzeum Pekotów Mashantucket składa Marek Nowocień
Co tracimy, co mamy - nowa klasyfikacja języków ludów tubylczych Ameryki Północnej w opracowaniu Mariusza Kairskiego
Konwencja nr 169 Międzynarodowej Organizacji Pracy - Beata Skwarska omawia dokument ONZ o ludach tubylczych i plemiennych w niepodległych państwach
John Trudell - sylwetkę znanego poety indiańskiego z grubą teczką w FBI przybliża Ewa SienkiewiczNasz czeski brat - Mariusz Wollny przypomina książki z zakurzonej półki (w tym numerze m.in. Indianie bez tomahawków Miloslava Stingla)
Dwie strony PRPI - Zofia Kozimor opowiada o fascynacji światem Indian
Z Ziemi Indian - serwis informacyjny obu Amerykfelieton
Zwierzenia Cienia Marka Nowocienia
Wioska Pekotów, Muzeum Pekotów Mashantucket - zdjęcia Andrzej J.R. Wala
